ESSENTIE HUIS – EEN THEORIE
De essentie van het ontwerp van een woonhuis. Wat zijn de vragen die je stelt vooraf aan het programma van eisen, en dan heb ik het niet over de oppervlaktes van de ruimtes of het aantal badkamers.
Het huis is meer dan belangrijk voor de mens die erin woont: het is de veilige basis van waaruit de mens de wereld benadert. Maar ook de plek waar hij tot in de kern zichzelf moet / kan zijn. Dan rijst natuurlijk de vraag, wanneer is de mens zichzelf? Wat is de radix / kern / wortel van zijn bestaan. Is dat de materiele omgeving, is dat zijn psychisch welbevinden of is het de harmonie met zijn ziel? Of alle drie tezamen?
Dit laatste is het geval, meen ik. Het menselijk bestaan kent meerdere niveaus van bewustzijn en perspectieven van waarneming: het actuele heden, in materie en welbevinden, maar ook zijn er de herinneringen en toekomst dromen, wellicht te vatten in een persoonlijk onbewuste. Daarnaast is er het ideële, dat waarin de mens zijn bestemming vindt, noem het de ziel, het ding in ons dat los van tijd en leven staat, maar een duidelijke essentie van het bestaan in zich heeft, een vervlechting met het collectieve onbewuste.
Al deze aspecten vormen de mens. Daarnaast zijn er natuurlijk zijn materiële verschijning, zijn biologie en chemie, zijn levensloop, zijn voeding, zijn gezondheid, etc. Last but not least zijn er dan de dagelijkse activiteiten van de mens: werken, liefhebben, gezin stichten en opvoeden, bewegen, zich uiten in kunst, en vrije tijds bestedingen.
Er ontstaat een complex van ruimten, samenhangen en perspectieven die, mits goed ontworpen, tot maximale gestahlt mogen / moeten leiden in het ontworpen huis, de letterlijke bakermat van de voortschrijdende mens die het bewoont.
Een belangrijke lering die ik trok uit het Bollingen huis van Carl Jung is de letterlijke gelaagdheid en individuatie van de menselijke psyché. De mens in relatie tot zijn buitenwereld, lees werk en vriendschappelijke en maatschappelijke relaties, zijn persona; én de mens, het ego, zoals hij is als hij alleen is, of in ieder geval echt thuis is en met / op zichzelf is. Dit is schijnbaar ander mens, een meer basale persoon die zich aan niemand hoeft te verantwoorden en die vrij is van ogen die zijn / haar leven constant aanschouwen en beschouwen. De solo mens, het solo stel, of de solo familia!
Vertalend naar een normaal woonhuis geeft dit de betekenis van verblijfsruimten, oriëntatie op tuin en straat, scheiding van openbare en privé, grens voor gasten en jijzelf. Zeker moet het huis die ruimte geven voor het laten leven van jouw eigen dromen. Het moet zijn als het canvas waarop het Zelf, de Ik van de mens volledige ontplooiing kan genieten.
